Пришлый / Килмешәк

После падения железного занавеса и распада СССР, народы бывших автономных республик стали обращаться к белым страницам своей истории. Одной из таких печальных тем для татар, второго по численности народа России, стала судьба военнопленных солдат и офицеров, отказавшихся перейти на сторону фашистской Германии и прошедших все тяготы гитлеровских концлагерей, а после краха третьего рейха ставших узниками сталинского ГУЛАГа. Те из них, кому посчастливилось вернуться домой в пятидесятые годы, лишь недавно получили статус участников Второй мировой войны. Но были среди них и такие, кто, предчувствуя новый арест, не вернулись на родину. Их разметало по всему свету…

Герой спектакля «Пришлый», Накип, волею судьбы оказался после войны в Канаде и начал жизнь с чистого листа. В небольшом городке канадской глубинки он устроил некое подобие татарской деревни, стал выращивать картошку, а вместо Хэллоуина справлять татарский Сабантуй. Даже жену он на татарский манер называет «Жаным» (Душа моя), а не Джоанной. Но вот сосед Самуэль, такой же как и он, «пришлый», только с шотландскими корнями, приносит весть, что отныне всем бывшим советским подданным разрешено вернуться в СССР, им больше ничего не грозит.

Вернется ли герой на родину, встретится ли с первой любовью, посетит ли могилу матери?

Создано в рамках «Нового текста – Новой сцены II», проекта Ibsen International по развитию новых текстов.

Тимер пәрдә ачылганнан һәм СССР таркалганнан соң элекке автоном республикалар халыклары үзләренең тарихларының ак битләрен барлый башладылар. Россиядә халык саны буенча икенче урында торган татарлар өчен иң үкенечле темаларның берсе – фашист Германиясе ягына чыгудан баш тарткан, Гитлер концлагерьлары газапларын кичергән, ә өченче рейх таркалганнан соң Сталин ГУЛАГы тоткыннары булган әсир солдатлар һәм офицерлар язмышы. Аларның кайберләре илленче елларда азат ителү бәхетенә ирешсәләр дә, Икенче Бөтендөнья сугышында катнашучы статусын әле күптән түгел генә алдылар. Алар арасында янәдән кулга алынудан куркып, туган якларына кайтмый калучылар да булды. Язмыш аларны дөнья буйлап таратты...

«Килмешәк» спектакленең герое Нәкыйп сугыштан соң, язмышына буйсынып, Канадага килеп эләгә һәм тормышын өр яңа биттән башлап җибәрә. Канаданың зур булмаган бер шәһәрендә ул татар авылындагыча яши башлый - бәрәңге үстерә, Хэллоуин урынына Сабантуй уздыра. Хатынына да ул Джоанна дип түгел, ә татарча «Җаным» дип эндәшә. Көннәрдән бер көнне аның кебек үк «килмешәк», ләкин тамырлары Шотландиядән булган күршесе Самуэль, элеккеге совет гражданнарына кире СССРга кайтырга рөхсәт ителә һәм аларга бернинди дә куркыныч янамый дигән хәбәр алып килә...

Нәкыйп Ватанына кайтырмы? Сөйгәне белән очрашырмы? Әнисенең каберенә килерме?

Создано в рамках «Нового текста – Новой сцены II», проекта Ibsen International по развитию новых текстов.